Færsluflokkur: Stjórnmál og samfélag
Viðkomandi prófumsögn var hins vegar aldrei eytt, eins og gera hefði átt samkvæmt lögum um persónuvernd. Umsögnin lá óvarin fyrir hjá viðkomandi embætti, og var loks send Þjóðskjalasafni Íslands, mörgum árum eftir að hún var dregin til baka. Með staðfestu afriti frá Þjóðskjalasafni Íslands, dagsett 22. desember 2005, koma fram þær sannanir, að umsögnin var aldrei merkt sem trúnaðarmál, og ekki einu sinni ógild (ólgilt skjal, sem hvergi skyldi notast) eftir að hún var dregin til baka, í desember 1996.
Rétt og skylt er að taka það fram, að fyrir liggur önnur löggilt prófumsögn, fyrrv. sóknarpr. Hraungerðisprestakalls, núv. sóknarpr. Selfossprestakalls, og fyrrv. prófasts Árnesþings, varðandi löggilda kandídatsþjálfun mína, frá vorinu 1993, dagsett 3. júní 1993, sem er bæði fagleg og fylgir ýtarleg starfsskýrsla með. Þar kemur skýrt fram, að ég hef staðist prófnámið varðandi kandídatsþjálfun guðfræðikandídata. Sú faglega prófumsögn var hins vegar skýrlega merkt sem trúnaðarmál.
Allt til ársins 1998, átti að fylgja útdráttur til sóknarnefnda varðandi prófumsagnir um guðfræðikandídata. Þá var mér einnig lofað því skriflega, í beinum tengslum við hina svonefnfu sátt frá því í desember 1996, að umsögn, sem send yrði sóknarnefndum varðandi prestsumsóknir mínar, yrði byggð á seinni prófumsögninni frá því í desember 1996 og hinni faglegu prófumsögn, sem ýtarleg starfsskýrlsa fylgdi. Það var þverbrotið af hálfu viðkomandi stofnunar, og það á þeim tíma, sem slíkar umsagnir voru sendar. Með úrskurði Dóms- og kirkjumálaráðuneytisins frá því í janúar 2001, varðandi stjórsýslukæru mína í desember 2000, komst ég að ofangreindu sáttabroti, en úrskurðinum fylgdi heildarumsögn viðkomandi stofnunar, en viðkomandi stofnun sendi mér aðeins þann hluta umsagnarinnar, sem mig varðaði, eftir að úrskurðurinn hafði verið birtur.
Þar utan, var jafnræðisregla stjórnsýslullaga nr. 37/1993, einnig brotin, því í umsögn til einnar sóknarnefdar, vorið 1998, er getið kirkjulegra starfa allra umsækjenda, nema mín, og það þrátt fyrir fyrrnefnt skriflegt loforð, sem hægt er að gera skýlausa kröfu um, að sé haldið, alla vega meðan fyrri lög um veitingu prestakalla giltu sem og að mismuna ekki umsækjendum!
Frá árinu 1999 tóku síðan önnur lög gildi, þar sem viðkomandi stofnun sendi ekki svonefndum valnefndum, sem tóku við af sóknarnefndum, varðandi prestsráðningar, – áður hafði viðkomandi sóknarnefnd kosið um umsækjendur.
Þá er rétt og skylt, að taka það fram, að upphaflega fékk ég ekki aðgang af prófumsögnunum varðandi löggilda kandídatsþjálfun mína sem guðfræðikandídats, fyrr en Dóms- og kirkjumálaráðuneytið hafði úrskurðað, varðandi stjórnsýlsukæru mína, sumarið 1996, að ég skyldi fá aðgang að þeim. Sem fyrr segir, kemur í fyrri umsögninni slík lýsing, sem aðeins ákveðnir læknar mega skjalfesta, ásamt lýsingu um verulegt vanhæfi, en í þeirri seinni, sem ýtarleg starfsskýrsla fyldi, kom fram jákvæð lýsing, bæði varðandi hæfni og styrk, o.s.frv. Kom skýrt fram í þeirri prófumsögn, varðandi löggilda kandídatsþjálfun mína, að ég hef staðist prófnámið varðandi kandídatsþjálfun guðfræðikandídata, og hef því lögbundinn rétt til embættisgengis til pretsþjónustu, fyrir utan þann lögbundna rétt, sem embættispróf í guðfræði frá Háskóla Íslands, veitir.
Þá er einnig rétt og skylt, að taka það fram, að hin faglega prófumsögn frá vorinu 1993, auðveldaði mjög varðandi bæði umsóknir mínar um prestsembætti sem og aðrar starfsumsóknir. En víða, þar sem ég sótti um vinnu, og tekið var vel í umsóknir mínar í fyrstu, einkum á grundvelli hinnar faglegu prófumsagnar, varð skyndileg breyting og öllum möguleikum á starfsráðngum útilokaðir. T.d. þar sem ég sótti um vinnu í skóla á höfuðborgarsvæðinu, og var vel tekið í fyrstu, haustið 1999, þegar mjög auðvelt var að fá vinnu, og margir skólar, einkum á höfuðborgarsvæðinu, áttu samt erfitt með að fá starfsfólk, einkum í hina svonefndu heilsdagsskóla (nú nefnd frístundaheimili), vildi skólastjórinn, sem tók mjög vel í umsókina í fyrstu, allt í einu ekkert við mig tala – ansaði reyndar ekki símtali mínu, fyrr en ég beitti svonefndu leyninúmeri, en það símtal varð eðli máls samkvæmt mjög stutt. Þarna hafði viðkomandi skólastjóri enga persónulega reynslu af vinnuhæfni minni, svo þetta var með ólíkindum, einkum í ljósi þess, hversu vel mér var tekið í fyrstu; en ég var að sjálfssögðu spurður hvar ég hefði verið í starfsþjálfun sem guðfræðikandídat! Fleiri álíka dæmi mætti nefna. Rétt er að taka það skýrt fram, að á mörgum vinnustðum eru ekki gerðar slíkar kröfur, sem felast í embættisprófi, eða prófnámi/prófumsögnum. Matið varðandi prófumsagnirnar er þá almennt eðlis – og varðar hæfnismats viðkomandi, t.d. varðandi skýrslugerð, o.s.frv.
Á þeim tiltölulega fáu stöðum, sem ég fékk vinnu, og þá ekki síst á grundvelli hinnar faglegu prófumsagnar, fór að bera á sumum þeirra „bergmál“ úr hinni umdeildu prófumsögn, sem dregin hafði verið dregin til baka, eins og nefnt er hér að framan, sem olli vinnumissi, algjörlega óháð því, hvernig ég stóð mig, fleiri en einum og fleiri en tveimur; hjá sumum aðilum þessara staða fékk ég eigi að síður mjög góð meðmælabréf; og hef ég skriflegar sannanir þar að lútandi!
Rétt og skylt er að taka það fram, að ég ætla höfundi viðkomandi prófumsagnar alls ekki, að hafa notað viðkomandi prófumsögn gegn mér, hvorki varðandi prestsembætti eða önnur störf, né á nokkurn annan hátt. Hann hafi verið í fullvissu um að draga umsögnina fyllilega til baka í desember 1996, og baðst skriflega afsökunar, og sent um leið inn nýja prófumsögn, í fyllsta einlægni. Vissulega gat hann ekkert að því gert, að prófumsögnin hafi ekki þegar verið merkt sem trúnaðarmál, né ógild, (sem hvergi skyldi notast). Ég er þess fullviss, að einhverjir háttsettir embættismenn innan Þjóðkirkjunnar séu þar hins vegar ekki alsaklausir, og þá hvort sem viðkomandi prófumsögn hafi getað talist formlega gild eða ógild.
Rétt og skylt er að taka það skýrt fram, að ég hafði allt frá árinu 1994, orðið fyrir alvarlegum ærumeiðinga varðandi prestsumsóknir, einkum á árunum 1994 – 1996, þar sem ég var yðulega eini umsækjandinn. Rétt og skylt er að árétta það, að fyrir lá nefnd prófumsögn varðandi fyrri hluta löggildrar kandídatsþjálfunar minnar, frá því í byrjun janúar til loka marsmánuðar, árið 1993, þar sem hinar ærumeiðandi ummæli eru skjalfest gagnvart mér.
Vinveittur fagaðili (dr. í sálarfr.) sendi umsögn/meðmælabréf til eins af vinveittum sóknarnefndarformanni í Þingeyrarprestakalli, vorið 1996, varðandi ærumeiðingar í sambandi við umsókn mína um prestsembættið, það vor, en sá vinveitti aðili, gerði ásamt fleiri vinveittum aðilum í sóknarnefndinni, gerði allt sem í þeirra valdi var, ásamt vinveittum lækni og fyrrv. próffasti, en það dugði ekki til að stöðva ærumeiðingarnar!
Loks er rétt að taka það fram, að eftir samsvarandi ærumeiðingar, og hér á undan er lýst, sem ég varð fyir á tveimur vinnustöðum - tveimur grunnskólum á höfuðborgarsvæðinu, frá 1998-2000, og það þrátt fyrir mjög góð meðmæli. Vorið 2000, hraktist ég loks af seinni vinnustaðnum -heilsdagsskóla (nú nefnt frístundaheimili), þrátt fyrir mjög gott samstarf og stuðning, ekki síst við yfirmanneskju á þessum vinnustað sem og fleiri góðra manna, þ.m.t. vinveitta fagaðilans, vinveittra presta og læknis. En því miður dugði það ekki til. Ég veiktist, og neyddist ég til þess að fara á örorkubætur; enda vart vært á neinum vinnustað, eftir ærumeiðingarnar og eineltið.
Reykjavík, 15. júní, 2011.
Með vinsemd og virðingu og óskum um Guðs blessun,
Ólafur Þórisson, cand. theol.
Höfundur er með embættispróf í guðfræði við HÍ., og er með lögbundinn rétt til embættisgengis til prestsþjónustu.
5.4.2011 | 05:12
NEI VIÐ ICESAVE!!!!
NEI VIÐ ICESAVE!!!!
Hvaða fjármálaóreiðumenn er verið að vernda, með hugsanlega ólögmætum hætti, með Icesave samningnum, sem samþykktur var á Alþingi Íslendinga í febrúar sl., og hæstvirtur forseti lýðveldisins Íslands, herra Ólafur Ragnar Grímsson, tók þá drengilegu ákvörðun, ekki síst á grundvelli undirskrifta- söfnunar mjög fjölmenns hóps Íslendinga, að synja lögunum samþykkis, og vísa málinu til þjóðaratkvæðagreiðslu, annað hvort til samþykkis eða synjunar. Þær ofríkisþjóðir, "fyrrverandi nýlenduþjóðir", sem hika ekki við að beita smáþjóðir ofríki, - sem þær hafa gert gagnvart fjölda smáþjóða í miklum mæli, sem sagan sannar, - yrðu þá óhjákvæmilega, ef einhver lágmarksskynsemi fyrirfinnst á annað borð hjá þeim, að heimta umræddar innistæður af tiltölulega fámennum hópi fjármálaóreiðumanna; hugsanlega er hér annars um ólögmæta háttsemi að ræða, sem vel hugsanlega getur verið skaðabótaskyld.
Ég tek svo sannarlega ofan fyrir hæstvirtum forseta lýðveldisins Íslands, herra Ólafi Ragnari Grímssyni sem og fyrrverandi hæstvirtum forsætisráðherra, Davíð Oddssyni, að svo sannalega á Íslenska þjóðin, alls ekki að þurfa að greiða innistæðuskuldir fjármálaóreiðumanna, sem kom réttiega fram hjá honum í Kastljósi Rúv, haustið 2008.
Hér verður að fá skýra lagalega niðurstöðu, jafnvel þótt málið færi þá fyrir dómstóla; margt myndi þá mjög líklega koma upp á yfirborðið, sem alþjóð hefur enn enga vitneskju um; að byggja málið á hlutdrægum pólitískum grundvelli, er ekkert annað en eins og að byggja á sandi; hér verður að byggja á traustum lagalegum forsendum, samkvæmt meginreglu Íslenskt réttarfars sem og alþjóðaréttar, þar sem byggt er á almennt viðurkenndum réttarreglum - hvort sem er að landsrétti eða alþjóðarétti -, sem eru túlkaðar með almennt viðurkenndri lagalegri aðferð, sem er eitt af því grundvallaratriði Íslenskt réttarfars, sem kennt er í Almennri lögfræði við Lagadeild Háskóla Íslands. Og öll ríkin þrjú, Ísland, Holland og Bretland, eiga víst að teljast til réttarríkja! Annað er að byggja á óskynsamlegu og óljósu pólitísku mati, sem hefur ekkert með lagalega niðurstöðu að ræða; m.ö.o. á pólitískri geðþóttaákvörðun. Hér verður einnig rökrétt skynsemi að vera höfð að leiðarljósi, en alls ekki óskynsamleg geðþóttaákvörðun!
Guð gefi, að kristin kærleikstrú aldanna og siður, megi á nýjan leik gegnsýra Íslenskt mannfélag sem og öll önnur mannfélög!
Guð blessi Ísland og Íslenska þjóð sem og alla aðra bræður vora og systur, nær sem fjær!!
Ég enda á sálmversum séra Matthíasar Jochumssonar:
Upp, þúsund ára þjóð,
með þúsund radda ljóð.
Upp allt, sem er og hrærist,
og allt, sem lífi nærist.
Upp, harpa Guðs, þú heimur.
Upp, haf og landageimur.
Krjúp lágt, þú litla þjóð,
við lífsins náðarflóð.
Eilífum Guði alda
þú átt í dag að gjalda
allt lánsfé lífs þíns stunda
með leigum þúsund punda.
Upp, upp, þú Íslands þjóð
með eldheitt hjartablóð,
Guðs sólu signd er foldin
öll sekt í miskunn goldin:
Þú átt, þú átt að lifa
öll ár og tákn það skrifa.
Kom Jesú Kristí trú,
kom, kom og í oss bú,
kom, sterki kærleikskraftur,
þú kveikir dáið aftur.
Ein trú, eitt ljós, einn andi
í einu fósturlandi.
Guð faðir, lífs vors líf,
þú lands vors eilíf hlíf,
sjá, í þér erum, hrærumst,
og af þér lifum, nærumst,
þú telur minnstu tárin
og tímans þúsund árin.
Matthías Jochumsson
(Sálmabók, 1972, bls. 503 - 504).
Og munum, að umrædd pund, eru ekki veraldlegur fjársjóður eða innistæðureikningar og skuldir, heldur sá fjársjóður, sem mölur og ryð fær aldrei grandað!
Með vinsemd og virðingu og óskum um Guðs blessun!
Ólafur Þórisson, cand. theol.
Höfundur er með embættispróf í Guðfræði frá Háskóla Íslands og er með lögbundinn rétt til embættisgengis til prestsþjónustu.
21.3.2011 | 12:25
HUGVEKJA: MATTEUSARGUÐSPJALL 25. KAPÍTULI, VERS 34-36 OG 40:
Í Matteusarguðspjalli, 25. kapítula, versum 34-36 og 40, stendur ritað:
Og þá mun konungurinn segja við þá til hægri: ,Komið þér, hinir blessuðu föður míns, og takið að erfð ríkið, sem yður var búið frá grundvöllun heims. Því hungraður var ég, og þér gáfuð mér að eta, þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka, gestur var ég, og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð til mín.‘
Konungurinn mun þá svara þeim: ,Sannlega segi ég yður, það allt, sem þér gjörðuð einum minna minnstu bræðra, það hafið þér gjört mér.‘
Bæn: Ó, Guð þinn anda gefðu þinn,
er glæðir kærleik, von og trú,
og veit hann helgi vilja minn,
svo vilji‘ eg það, sem elskar þú.
Því hungraður var ég, og þér gáfuð mér að eta; þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka; gestur var ég, og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð til mín. Hér eru dýrstu fjársjóðir og ávextir kristinnar sáluhjálplegrar kærleikstrúar taldir upp. Einn þeirra er, að vitja hins sjúka. Hvað er að vitja? Samkvæmt dýpsta skilningi kristinnar sáluhjálplegrar kærleikstrúar aldanna, hefst vitjun til hins sjúka í bæninni, þar sem opnað er fyrir frelsandi og líknandi náð og miskunn Guðs, í Kristi Jesú, til handa þeim sjúka. Þetta sýndi Jesús sjálfur í lífi sínu, bæði þegar Hann lagði hendur yfir sjúka, en einnig þegar Hann mælti fyrir í bæn fyrir hinum sjúka, (t.d. þegar Hann læknaði son hundraðshöfðingjans). Bænin er hér grundvöllurinn, eða öllu heldur lykillinn að þeirri óendanlega náð og miskunn Drottins, í Kristi Jesú, sem gaf líf sitt til lausnargjalds, dó á krossi þeim dauða, sem við höfðum kallað yfir okkur, sigraði dauðann, og fullnaði þann sigur með upprisu sinni frá dauðum. Hér komum við að kjarna kristinnar kærleikstrúar aldanna, þar sem einn af ávöxtunum er, að sjúkir hafa notið umönnunar og líknar. Sú umönnun og líkn byggist á bænalífinu, síðan bætast við bein líknarstörf og umönnun, þar sem hins sjúka er vitjað, hvort sem er í heimahús eða á sjúkrahúsum. Og síðast en ekki síst að vitja sinna nánustu sem og annarra.
Vitjunin hefst í og með bæninni, sem er lykillinn að frelsandi og líknaði náð Drottins. Þessa heildarmynd verðum við að hafa, til að sjá bjargtraustan grundvöll þess, að sjúkir njóti áfram líknar og miskunnar, annars vegar fyrir bænina, og hins vegar fyrir beina líknarþjónustu og umönnun.. Loks kemur svo að því að vitja hins sjúka, eins og Jesús sýndi sjálfur, t.d. er Hann kom að sjúkrabeði tengdamóður Símonar Péturs; en Hann hafði beðið fyrir henni. Hér er um að ræða þá óendanlegau miskunn og náð Drottins, sem miðlað er síðan til hins sjúka.
Líknar- og heilbrigðisþjónustan, bæði hér á landi og annars staðar, er ein af dýrmætustu arfleifð og ávexti kristinnar kærleikstrúar aldanna. Bænin er hér grundvallaratriði, eða öllu heldur lykillinn að grundvellinum, sem er eilíf frelsandi og líknindi náð Drottins, í Kristi Jesú, og vanti þann grundvöll, er ekki von á góðu. Nákvæmlega á þennan hátt byggðu kaþólsku systurnar upp líknarstarfsemi sína á byrjun síðustu aldar; vissulega fylgdi þessu líknarstarfi kostnaður, sem var samt af skornum skammti, sem hins vegar var nýttur til hins ýtrasta. Náð Drottins og bænin var þeim að leiðarljósi, grundvallað á konungi kærleikans, Kristi Jesú. Sama er að segja um líknarverk mannvinanna systur Móður Theresu og kristniboðslæknisins Alberts Scwheitzers. Og í raun einnig áframhaldandi uppbygging líknarþjónustunnar hér á landi á fyrri hluta síðustu aldar, t.d. með stofnun sjúkrasamlags, sem nýtt var á sem bestan og skynsamlega hátt.
Líknarþjónustan, þ.e. umönnun sjúkra og björgun mannslífa, verður að byggast áfram á bjargi aldanna, annars er voðinn vís, eins og komið hefur á daginn, ekki bara hér á landi, heldur víða um hinn vestræna heim; hvað þá í þeim löndum, þar sem fátækt er hvað mest, eins og í Afríku, Asíu og víðar, og var ekki á bætandi. Þá hafa vestræn ríki, í samráði við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn (AGS.), lokað fjölda sjúkrahúsa (ekki bara „skorið niður“ þjónustuna), víða í Afríku og Asíu; jafnvel í Austur-Evrópu. Hér er ekkert um annað að ræða en glæp gegn mannkyni! Og nógu mikill er sá glæpur vestrænna ríkja, að „skera niður“ þjónustuna í eigin löndum; ef ekki er hugsað um eigin þegna, hvernig má þá búast við því, að hugað sé að „fjarlægum“ löndum; og er Ísland langt frá því að vera hér undantekning; þvert á móti hefur hér á landi átt sér stað, mikill siðlaus niðurskurður, einkum til líknar- og heilbrigðisþjónustunnar sem og þróunarhjálpar.
Þá hefur og fátækt m.a. hér á landi aukist, sem er ekkert annað en afleiðing andlegs hruns, sem löngu var hafið, áður en hið svonenfnda „bankahrun“ varð, haustið 2008. Og andlegur þáttur „bankahrunsins“ eða „kreppunnar“ er skammarlega vanmetinn, og þá ekki síst sú félagslega einangrun, sem bitnar harðast á þeim, sem enga sök eiga á ástandinu. Andlegum þætti svonefndrar kreppu er alfarið gleymt!! Við erum bæði siðblind og skeytingarlaus, ef við sjáum þetta ekki. Landsstjórnin er aðeins að framkvæma það, sem a.m.k. hugur hluta almennings, stendur til. Og þess meiri þjóðarskömm er hér um að ræða, að Ísland skuli enn teljast til þess, að vera meðal tekjuhæstu þjóða, í heild sinni. Ríkiskassinn er ekki tómur; þó er skorið á siðlausan niður varðandi þau störf og þjónustu, sem eru upp á líf og dauða komin. Og jafnfarmt er þess meiri þjóðarskömm, hversu hið svonefnda bil milli tekjuhárra einstaklinga og tekjulágra, er alltaf að aukast og aukast. Það er með öllu óverjandi, að líta á mennskar manneskjur sem dauða hluti eða tölur á pappírum, þ.m.t. stóran hóp eldri borgara og öryrkja sem og þann fjölda ungs fólks, sem hefur neyðst til þess að flytja af landi brott, og jafnvel misst heimili sitt, og getur ekki lengur brauðfætt sig og sína hér á landi. Andlegur þáttur slíkra áfalla er einnig skammarlega vanmetinn.
Kristniboðsskipunin á hér heldur betur við, fyrr var þörf, nú nauðsyn. Ef afkristnunin heldur áfram og ekki er hugað að okkar minnstu meðbræðrum og systrum í hinum vestræna heimi, hvað verður þá um þau fjarlægu raunabörn; þau munu þá ekki njóta nokkurrar líknarþjónustu, sem neinu nemur, auk þeirra fjölda milljóna, t.d. í Afríku, og þá ekki síst mæðra og barna, sem munu verða hungurmorða, ofan á hinar milljónirnar, sem þegar hafa fengið að deyja Drottni sínum, vegna sinnuleysis og skeytingarleysis hinna efnaðri þjóða. Hér kemur enn skýrar fram, hversu mikils er um vert, að rjúfa ekki samhengið milli kristniboðs og kristilegrar hjálparstarfsemi, nær sem fjær. Okkur kemur við, ef við viljum á annað borð teljast kristin, neyð meðbræðra vorra og systra, hvort sem þau standa okkur allra næst, eru í nágrenninu, eða hvort heldur þau búi í 10 km. eða 4000 km. fjarlægð frá okkur. Og við megum heldur ekki gleyma að líta okkur næst, einnig varðandi þá fátækt, sem leitt hefur af hinni andlegu fátækt mannfélagsins, og er örsök bæði heimskreppunnar og „bankahrunsins“, hér á landi, vegna þess að haft var alltof mikið að leiðarljósi, sá fjársjóður, sem möl og ryð fær grandað, sem bitnar síðan harðast á þeim, er síst skyldi, og enga sök eiga á ástandinu. Skeytingarleysi og siðblinda tíðaranda nútímans má ekki ná hér rótum, né annars staðar. Guðlaust líf leiðir ekki aðeins af sér líkamlegan dauða, heldur einnig andlegan; þ.e. ógnar eilífri sáluhjálp náungans, sem er vissulega það alvarlegasta í þessu. Ef til vill erum við komin aftur á byrjunarreyt. Er land vort frekar orðið að kristniboðsakri, frekar en að teljast kristið land? En þá er um að gera að byggja upp og að endurreisnin sé byggð á bjargi aldanna, Kristi Jesú, en ekki tíðaranda hvers tíma, og leggja þess meiri ásherslu á hina sönnu innviði þjónustunnar til handa hinum sjúku og þeirra, sem eru í nauðum á einn eða annan hátt; eða eins og forstöðumaður Samhjálpar sagði, að aldrei sem fyrr hafi verið eins mikil þörf á að varðveita og efla velferðarþjónustuna sem nú, einmitt í þeim aðstæðum, sem við blasa í dag. Hin kristnu sjónarmið lýsa eins og ljós í myrkri grimmrar og skeytingarlausrar heimshyggju, og sinnuleysi, sem byggist á botnlausum forarpytti guðlauss miskunnarleysisins. Endurreisn sjúkrasamlags kæmi hér að fullum notum sem og skattlagning á inngreiðslur í lífeyrissjóði (ekki afturvirkt), sem væri einnig mjög skynsamlegt, til að tryggja ekki síst óskerta líknar- og mannúðarþjónustu, til handa öllum, óháð stétt og stöðu og óháð efnahag, og nýta fé til líknar- og velferðarþjónustunnar á sem allra besta hátt, án nokkurs niðurskurðar til þjónustunnar sjálfrar.
Og sem fyrr segir, megum við aldrei gleyma að líta okkur næst. Mannvinurinn og kristniboðslæknirinn, Albert Schweitzer, kemst m.a. svo að orði:
„Mönnum hættir til þess að leita langt yfir skammt. Oft sjá þeir fjarlæg og sérstæð verkefni í hillingum og láta sér þá sjást yfir önnur, sem eru hendi næst og engu að síður veigamikil og þörf. ... .“ (Sigurbjörn Einarsson/Arnbjörn Kristinsson, 1955, Albert Schweitzer, ævisaga, bls. 272).
Varið er hærri fjárframlögum, bara svo eitt dæmi sé nefnt, fyrir utan öll „gæluverkefnin“, til hins nýja tónlistar- og ráðstefnuhúss, svonefndrar „Hörpu“ eða sem nemur 33 milljörðum króna, á sama tíma og skorið er niður til líknar- og heilbrigðisþjónustunnar, sem stefnir lífi veiks fólks í bráða hættu; forgangsröðin er hér stórhættuleg!!! Fleiri hundruð heilbrigðisstarffólks hefur verið sagt upp; álagið verður nær óbærilegt gagnvart því heilbrigðisstarfsfólki, sem eftir stendur; þjónustan skerðist, og biðlistar stóraukast. Hér er verið að spara eyrinn, en henda krónunni, fyrir utan það, sem aldrei, aldrei verður metið til fjár! Sama er að segja varðandi skólastörf, löggæslu, og önnur störf björgunar, og varðar almannaheill, o.s.frv.
Störf líknar, miskunnar, björgunar, uppeldis- og menntunnar, eru sérstaklega vanmetin á mjög ómaklega hátt. Um það bil 660 heilbrigðisstarfsmönnum hefur sagt upp störfum hjá Landspítalanum, auk fjölda manns úti á landsbyggðinni; þótt þvert á móti brýn þörf hefði verið á því, að fjölga þeim verulega, ekki síst í aðstæðum nútímans, bæði úti á landsbyggðinni og Landspítalanum. Athygli vekur, að um 90% þeirra starfsmanna, sem sagt er hér upp, eru konur, sem einkum sinna hreingerningu, sem engin starfsemi gæti verið án, og hjúkrun, umönnun og rannsóknum. Hin hefðbundnu kvennastörf eru hér sérstaklega vanmetin á mjög ómaklegan hátt.
Ef bágur efnashagur hefði ráðið ferðinni varðandi fyrrnefnd líknarstörf, og tíðarandinn ráðið ferðinni, - en veraldleg fátækt var þá meiri en nú, andstætt því er varðar hina andlegu fátækt, - hefði ekkert orðið af þeim; það hefði ekki svarað kostnaði, miðað við tíðarandann í dag. Grundvallarspurningin er því þessi: Ætlar mannfélagið að byggja líf sitt á sandi tíðarandns, sinnuleyisins, skeytingarleysisins, m.ö.o. siðblindu og siðleysi hins grimma tíðaranda, eða byggja líf sitt á bjargi aldanna, Drottni Jesú Kristi, með náð, líkn og miskunn Drottins að leiðarljósi, í varðveislu og uppbyggingu kristinnar kærleikstrúar aldanna, þar sem hvert mannslíf sem og eilíf sáluhjálp þess, er ómetanlegt, þar sem þeim fjársjóði er safnað, sem mölur og ryð fær aldrei grandað, er tekið fram yfir forgengilegan auð, sem mölur og ryð fær eytt, og stefna þar með lífi sínu, samborgara sinna og annarra, í bráða lífshættu og neyð, og stefna eigin eilífri sáluhjálp í voða sem og annarra, miðað við orð Drottins Jesú Krists. Þannig er dæmdur sakamaður, sem gerir iðrun, í betri málum, en ,,heiðarlegur nútímamaður“, sem byggir á sandi tíðarandans og sinnuleysins, sem telur iðrunar ekki þörf; samanber iðrun ræningjans við hlið Jesú á krossinum: Og Jesús sagði við hann: ,,Sannlega segi ég þér: Í dag skaltu vera með mér í Paradís.“ (Lúk. 23. kap., vers 43). Og allir eru fyrirhugaðir, frá grunvöllun heims, til eilífs hjálpræðis og eilífs lífs í Kristi Jesú. Hinir réttlátu, eða öllu heldur réttlættu, muna fara til eilífs lífs, það er allir þeir, sem meðtaka, og hafna ekki eilífu hjálpræði Guðs, í Drottni vorum Jesú Kristi til eilífs hjálpræðis, og leifa Kristi Jesú að lifa í sér og öllu sínu lífi; lifa í iðrun og helgun. Og allir, allir, eru fyrirhugaðir til eilífs hjálpræðis og eilífs lífs, í Drottni vorum og Frelsara, Kristi Jesú, konungi konunganna, konungi kærleikans.
Opnum hjörtu vor fyrir Honum, og blóð Krists mun hreinsa oss stöðugt af synd, og vér lifa senn í iðrun og helgun, og þá munum við fyllast Heilögum Anda, Anda huggunarinnar, sem mun starfa í okkur, sem mun síðan fullnast á himnum.
Mannvinurinn, kristniboðinn og æskulýðsleiðtoginn, Bjarni Eyjólsson (1913-1972), ritstjóri í Reykjavík, kemst svo að orði í þessari fögru þýðingu hans á hinum fögru sálmversum Norska mannvinarins og kristniboðans, K.L.Reichelt (1877-1952), sem segir allt, sem skiptir máli varðandi það að fylgja Kristi sem einlægur lærisveinn Hans, í kærleikssamfélagi Hans:
Ó, DROTTINN, ég vil aðeins eitt:
Að efla ríki þitt.
Ó, þökk, að náð sú var mér veitt,
sem vakti hjarta mitt.
Ég verður, Jesús, ekki er
að eiga að vera´ í þínum her,
en vinarnafn þú valdir mér,
mig vafðir blítt að hjarta þér,
ó, hjálpa mér
að hlýðnast eins og ber.
Ó, lát mig fá að finna ljóst,
hve fólksins neyð er sár.
Mér gef þinn ástareld í brjóst
og einlæg hryggðartár.
Í ljósi þínu lát mig sjá
hvern lýð, sem neyð og heiðni þjá,
því neyðin hans er hróp frá þér
að hjálpa – eins og bauðstu mér -
að dauðastund
með djarfri fórnarlund.
Þá eitt ég veit: Mitt auga sér
þá undraverðu sín,
er langri ævi lokið er
og líf og kraftur dvín:
Ég sé þitt ríki sigur fær,
til sérhvers lýðs þitt frelsi nær,
og þessi mikli helgra her,
sem hjálp og lífið fann í þér,
þig, líknin blíð,
mun lofa alla tíð.
(Sálmabók 1972 Reichelt – Bjarni Eyjólsson)
Það að biðja fyrir hinum sjúka, og að hann njóti líknar og umönnunar, nær sem fjær, er sitt hvor greinin á sama vínviði þess alkærleika, sem Jesús Kristur er, konungi konunganna, konungi kærleikans, Drottins vors og Frelsara, sem gaf okkur öllum líf sitt, fæddist hér á jörðu niðri á hinum fyrstu jólum, frelsaði og læknaði sjúka, og dó á krossi vegna okkar synda og misgjörða, og fullnaði sigur sinn yfir dauðanum, með upprisu sinni. Myndist gjá milli greinanna, er voðinn vís, eins og komið hefur á daginn. Nákvæmlega sama gildir varðandi fangann sem og aðra þá, sem í nauðum eru staddir, þ.m.t. í fátæktargildrum, og þeirri félagslegu einangrun, sem fylgir slíkum gildrum, á einn eða annan hátt, andlega sem efnislega, samkvæmt orðum Jesús Krists, Hans, sem kemur aftur, og tekur sína elskuðu og blessuðu föður síns til sín í himinn sinn, þar sem ekki er til framar sorg, sjúkdómar, né nokkur þrenging né þjáning, heldur eilíf gleði og fögnuður, í Ríki Hans, hinum nýja himni og hinn nýju jörð, þar sem dagur rennur ei framar, þar sem ríkir eilíf jóla- og páskagleði heima hjá Guði, við hlið konungs kongunna, konungs kærleikans, Drottins Jesú Krists, í Heilögum Anda, þar sem verða endurfundir ástvina. Þegar sorgin kveður dyra, og góðir vinir kveðja, er ekkert sem huggar en sú vissa, að Drottinn Jesús Kristur tekur öll börnin sín heim til sín; stendur við hlið okkar allra í sorginni, og gefur loks endurfundi vina og ástvina.
Tökum í trú á móti Drottni vorum, Endurlausnara og Frelsara, Jesú Kristi, sem kallar oss til fylgdar sem forðum, og lagði sjálfan sig í sölurnar fyrir oss, til þess að vér mættum að eilífu lifa með Honum í kærleikssamfélagi Hans, sem öllum er fyrirhugað. Þá fyllumst vér Heilögum Anda, sem býr í oss og vöxum í helgun; lifum í iðrun og helgun. Þá munum vér hljóta þann dyrðarsveig, sem fullnast við lok tímanna á himnum, þar sem verða endurfundir vina og ástvina. Þá verður fögnuður vor fullkominn. Ég enda með orðum mannvinarins og kristniboðslæknisins Alberts Schweitzers:
,,Hann kemur til vor eins og ókunnugur nafnlaus gestur, á sama hátt og Hann kom forðum við bakka vatnisins, Hann kom til þessarra manna, sem ekki vissu hver Hann var. Hann segir sömu orðin: ,,Fylg þú mér!“ Og Hann bendir oss á þau verkefni, sem Hann þarf að leysa á vorum tímum. Hann skipar fyrir. (*Köllun Jesú Krists, sem er í órofa samhengi við kristniboðsskipunina, sjá einkum Metteusarguðspjall, 28. kap., vers 18-20). Og þeim, sem hlýða Honum, hvort sem þeir eru vitrir eða fávísir, mun Hann opinbera sjálfan sig í því, sem þeir fá að reyna í samfélagi Hans af erfiðleikum, átökum, og þrautum og þjáningum, og sem ósegjanlegan leyndardóm munu þeir læra og komast sjálfir að raun um Hver Hann er.“ (Albert Schweitzer, 1954, The Quest of the Historical Jesus, bls. 401. *Innskot og áherslubreyting: ÓÞ). Sá ósegjanlegi leyndardómur er, að Jesús er Kristur, Sonur hins lifanda Guðs Föður vors á himnum; hinn sanni Messías! Amen!
Með óskum um Guðs blessun
Ólafur Þórisson, cand. theol. Höfundur er með embættispróf í guðfræði frá HÍ., og hefur rétt til embættisgengis til prestsþjónustu.
HUGVEKJA: MATTEUSARGUÐSPJALL, 24. KAP., VERS 34-36 OG 40:
Í Matteusarguðspjalli, 24. kapítula, versum 34-36 og 40, stendur ritað:
Og þá mun konungurinn segja við þá til hægri: ,Komið þér, hinir blessuðu föður míns, og takið að erfð ríkið, sem yður var búið frá grundvöllun heims. Því hungraður var ég, og þér gáfuð mér að eta, þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka, gestur var ég, og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð til mín.‘
Konungurinn mun þá svara þeim: ,Sannlega segi ég yður, það allt, sem þér gjörðuð einum minna minnstu bræðra, það hafið þér gjört mér.‘
Bæn: Ó, Guð þinn anda gefðu þinn,
er glæðir kærleik, von og trú,
og veit hann helgi vilja minn,
svo vilji‘ eg það, sem elskar þú.
Því hungraður var ég, og þér gáfuð mér að eta; þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka; gestur var ég, og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð til mín. Hér eru dýrstu fjársjóðir og ávextir kristinnar sáluhjálplegrar kærleikstrúar taldir upp. Einn þeirra er, að vitja hins sjúka. Hvað er að vitja? Samkvæmt dýpsta skilningi kristinnar sáluhjálplegrar kærleikstrúar aldanna, hefst vitjun til hins sjúka í bæninni, þar sem opnað er fyrir frelsandi og líknandi náð og miskunn Guðs, í Kristi Jesú, til handa þeim sjúka. Þetta sýndi Jesús sjálfur í lífi sínu, bæði þegar Hann lagði hendur yfir sjúka, en einnig þegar Hann mælti fyrir í bæn fyrir hinum sjúka, (t.d. þegar Hann læknaði son hundraðshöfðingjans). Bænin er hér grundvöllurinn, eða öllu heldur lykillinn að þeirri óendanlega náð og miskunn Drottins, í Kristi Jesú, sem gaf líf sitt til lausnargjalds, dó á krossi þeim dauða, sem við höfðum kallað yfir okkur, sigraði dauðann, og fullnaði þann sigur með upprisu sinni frá dauðum. Hér komum við að kjarna kristinnar kærleikstrúar aldanna, þar sem einn af ávöxtunum er, að sjúkir hafa notið umönnunar og líknar. Sú umönnun og líkn byggist á bænalífinu, síðan bætast við bein líknarstörf og umönnun, þar sem hins sjúka er vitjað, hvort sem er í heimahús eða á sjúkrahúsum. Og síðast en ekki síst að vitja sinna nánustu sem og annarra.
Vitjunin hefst í og með bæninni, sem er lykillinn að frelsandi og líknadi náð og miskunn Drottins. Þessa heildarmynd verðum við að hafa, til að sjá bjargtraustan grundvöll þess, að sjúkir njóti áfram líknar og miskunnar, annars vegar fyrir bænina, og hins vegar fyrir beina líknarþjónustu og umönnun.. Loks kemur svo að því að vitja hins sjúka, eins og Jesús sýndi sjálfur, t.d. er Hann kom að sjúkrabeði tengdamóður Símonar Péturs; en Hann hafði beðið fyrir henni. Hér er um að ræða þá óendanlegau miskunn og náð Drottins, sem miðlað er síðan til hins sjúka. Bænin er hér grundvallaratriði, eða öllu heldur lykillinn að grundvellinum, sem er eilíf frelsandi og líknindi náð Drottins, í Kristi Jesú, og vanti þann grundvöll, er ekki von á góðu. Nákvæmlega á þennan hátt byggðu kaþólsku systurnar upp líknarstarfsemi sína á byrjun síðustu aldar; vissulega fylgdi þessu líknarstarfi kostnaður, sem var samt af skornum skammti, sem hins vegar var nýttur til hins ýtrasta. Náð Drottins og bænin var þeim að leiðarljósi, grundvallað á konungi kærleikans, Kristi Jesú! Sama er að segja um líknarverk systur Móður Theresu og kristniboðslæknisins Alberts Scwheitzers! Og í raun einnig varðandi áframhaldandi uppbyggingu líknarþjónustunnar hér á landi, nánast alla síðastliðna öld, t.d. með stofnun sjúkrasamlags, sem nýtt var á sem bestan og skynsamlega hátt; og langt fram á þessa öld, sem skilað hefur landinu okkar, heilbrigðisþjónustu, sem er í heild sinni, ein sú besta á heimsmælikvarða!
Líknarþjónustan, þ.e. umönnun sjúkra og björgun mannslífa, verður að byggast áfram á bjargi aldanna, annars er voðinn vís, eins og komið hefur á daginn, ekki bara hér á landi, heldur víða um hinn vestræna heim; hvað þá í þeim löndum, þar sem fátækt er hvað mest, eins og í Afríku, Asíu og víðar, og var ekki á bætandi. Og kristniboðsskipunin á hér heldur betur við, fyrr var þörf, nú nauðsyn. Ef afkristnunin heldur áfram og ekki er hugað að okkar minnstu meðbræðrum og systrum í hinum vestræna heimi, hvað verður þá um þau fjarlægu raunabörn; þau munu þá ekki njóta nokkurrar líknarþjónustu, sem neinu nemur, auk þeirra fjölda milljóna, t.d. í Afríku, og þá ekki síst barna, sem munu verða hungurmorða, ofan á hinar milljónirnar, sem þegar hafa fengið að deyja Drottni sínum, vegna skeytingarleysis hinna efnaðri þjóða. Hér kemur enn skýrar fram, hversu mikils er um vert, að rjúfa ekki samhengið milli kristniboðs og kristilegrar hjálparstarfsemi, og nær sem fjær. Okkur kemur við sem kristnum einstaklingum neyð meðbræðra vorra og systra, hvort sem þau standa okkur allra næst, eru í nágrenninu, eða hvort heldur þau búi í 10 km. eða 4000 km. fjarlægð frá okkur. Og við megum heldur ekki gleyma að líta okkur næst, einnig varðandi þá fátækt, sem leitt hefur af hinni andlegu fátækt mannfélagsins, sem bitnar síðan á þeim, er síst skyldi.
Skeytingarleysi og siðblinda tíðaranda nútímans má ekki ná hér rótum, né annars staðar. Guðlaust líf leiðir ekki aðeins af sér líkamlegan dauða, heldur einnig andlegan; þ.e. ógnar eilífri sáluhjálp náungans, sem er vissulega það alvarlegasta í þessu. Ef til vill erum við komin aftur á byrjunarreyt. Er land vort frekar orðið að kristniboðsakri, frekar en að teljast kristið land? En þá er um að gera að byggja upp og að endurreysnin sé byggð á bjargi aldanna, en ekki tíðaranda hvers tíma, og leggja þess meiri ásherslu á hina sönnu innviði þjónustunnar til handa hinum sjúku og þeirra, sem eru í nauðum á einn eða annan hátt; eða eins og forstöðumaður Samhjálpar hefur sagt, að aldrei sem fyrr hafi verið eins mikil þörf á að varðveita og efla velferðarþjónustuna sem nú, einmitt í þeim aðstæðum, sem við blasa í dag. Hin kristnu sjónarmið lýsa eins og ljós í myrkri grimmrar og skeytingarlausrar heimshyggju, sem byggist á botnlausum forarpytti guðlauss miskunnarleysisins. Endurreysn sjúkrasamlags kæmi hér að fullum notum SEM OG HIN SKYNSAMA HUGMYND ÁBYRGRA AÐILA UM SKATTLAGNINGU Á INNGREIÐSLU TIL LÍFEYRISSJÓÐA (EKKI AFTURVIRKT) til að tryggja óskerta líknar- og mannúðarþjónustu, til handa öllum, óháð stétt og stöðu og óháð efnahag, og nýta fé til líknar- og velferðarþjónustunnar á sem allra besta hátt, án nokkurs niðurskurðar til þjónustunnar sjáfrar.
Og enn er hert á siðblindum niðurskurði til ofangreindrar líknarþjónustu, einnig hér á landi, sem og löggæslu og annarra þeirra starfa, sem lúta að almannaheill og almannvörnum, sem m.a. kom fram í fjöldauppsögnum starfsfólks Ríkisútvarpsins, nú nýverið. Og enn vofa fjöldauppsagnir yfir þeim stéttum, sem umhyggja, líkn og björgun mannslífa, ásamt uppeldi, uppfræðlsu og annarri umönnun, einkenna! Hér er ekki aðeins verið að spara eyrinn og henda krónunni, heldur er verið að setja líf og heilsu fólks í hættu, auk þess álags, sem enn mun aukast hjá þeim, sem eftir verða í þessum vanmetnu, en göfugu störfum umhyggju, líknar og björgunar.
Ef bágur efnashagur hefði ráðið ferðinni varðandi fyrrnefnd líknarstörf, og tíðarandinn ráðið ferðinni, - en veraldleg fátækt var þá meiri en nú, andstætt því er varðar hina andlegu fátækt, - hefði ekkert orðið af þeim; það hefði ekki svarað kostnaði, miðað við myrkan tíðarandann í dag.
Grundvallarspurningin er því þessi: Ætlar mannfélagið að byggja [líf sitt] á sandi tíðarandns og siðblindu hans, eða byggja [líf sitt] á bjargi aldanna, með náð, líkn og miskunn Drottins að leiðarljósi, í varðveislu og uppbyggingu kristinnar kærleikstrúar aldanna, þar sem hvert mannslíf sem og eilíf sáluhjálp þess, þar sem þeim fjársjóði er safnað, sem mölur og ryð fær aldrei grandað, er tekið fram yfir forgengilegan auð, sem mölur og ryð fær eytt, og stefna þar með lífi sínu, samborgara sinna og annarra, í bráða lífshættu og neyð, og stefna eigin [eilífri] sáluhjálp í voða, miðað við orð Drottins Jesú Krists, konungar konunganna, konungar kærleikans. Þannig er dæmdur sakamaður, sem gerir iðrun, í betri málum, en ,,heiðarlegur nútímamaður“, sem byggir á sandi siðblinds tíðaranda, sem telur iðrunar ekki þörf; samanber hins vegar iðrun ræningjans við hlið Jesú á krossinum: Og Jesús sagði við hann: ,,Sannlega segi ég þér: Í dag skaltu vera með mér í Paradís.“ (Lúk. 23. kap., vers 43).
Allir eru fyrirhugaðir, frá grunvöllun heims, til eilífs lífs í Kristi Jesú. Hinir réttlátu muna fara til eilífs lífs, það er allir þeir, sem meðtaka, og hafna ekki eilífu hjálpræði Guðs, í Drottni vorum Jesú Kristi til eilífs hjálpræðis, og leifa Kristi Jesú að lifa í sér og öllu sínu lífi; lifa í iðrun og helgun.
Það að biðja fyrir hinum sjúka, og að hann njóti líknar og umönnunar, nær sem fjær, er sitt hvor greinin á sama vínviði þess alkærleika, sem Jesús Kristur er, konungi konunganna, konungi kærleikans, Drottins vors og Frelsara, sem gaf okkur öllum líf sitt, fæddist hér á jörðu niðri á hinum fyrstu jólum, frelsaði og læknaði sjúka, og dó á krossi vegna okkar synda og misgjörða, og fullnaði sigur sinn yfir dauðanum, með upprisu sinni. Myndist gjá milli greinanna, er voðinn vís, eins og komið hefur á daginn. Nákvæmlega sama gildir varðandi fangann sem og aðra þá, sem í nauðum eru staddir, á einn eða annan hátt, andlega sem efnislega, samkvæmt orðum Jesús Krists, Hans, sem kemur aftur, og tekur sína elskuðu og blessuðu föður síns til sín í himinn sinn, þar sem ekki er til framar sorg, sjúkdómar, né nokkur þrenging né þjáning, heldur eilíf gleði og fögnuður, í Ríki Hans, [hinum nýja himni og hinn nýju jörð, þar sem dagur rennur ei framar], þar sem ríkir eilíf jóla- og páskagleði heima hjá Guði, við hlið konungar konunganna,konungar kærleikans, Drottins Jesú Krists, í Heilögum Anda, þar sem verða endurfundir ástvina.
Amen.
Biðjum.
Himneski Faðir. Vér lofum þig og þökkum náð þína
og miskunn. Vér felum þér land vort og þjóð.
Blessa forseta vorn, landsstjórn, alþingismenn,
og dómendur. Gef að ráðamenn þjóðarinnar leiti
ávallt þinnar handleiðsu, einkum til að standa vörð
um lífnauðsynlega grunnþjónustu í landi voru sem
og lífsnauðsynlega þróunarhjálp. Hjálpa oss öllum,
í himneskri miskunnsemd þinni, til að sjá skyldur vorar,
um að standa vörð um lífsnauðsynlega líknarþjónustu
í landi voru sem og þróunarlöndum, sem og önnur
störf uppeldis- og menntunar, björgunar- og löggæslu.
Gef, að kirkja, sjúkrahús og skóli, standi saman á ný,
hlið við hlið, í kristnu mannfélagi, nær sem fjær.
Vér felum þér sjúka og vanheila, sorgmædda og þá, sem
áhyggjur þjaka. Vitja þeirra og bæt úr hverju böli.
Vér felum þér heimili vor og fjölskyldur. Vér felum
þér kirkju þína um víða veröld. Vér felum þér allt
kristniboð, nær sem fjær, allt hjálparstarf, og þá
ekki síst á Haiti, og þökkum það allt, og þá ekki síst
hjálparstarf Íslensku björgunarsveitarinnar. Kom með
þína himnesku náð, miskunn, huggun og líkn, inn í líf
hvers og eins. Fyrir Jesú Krist, Drottin vorn og Frelsara.
Amen.
Ólafur Þórisson, cand. theol.
BIRT UPPHAFLEGA 24. JANÚAR 2010
ENDURBIRT MEÐ LAGFÆRINGUM 17. OKTÓBER 2010.
Höfundur er með embættispróf í guðfræði, og er með rétt til embættisgengis til prestsþjónustu.
Trúmál og siðferði | Slóð | Facebook | Athugasemdir (2)
24.1.2010 | 00:53
HUGVEKJA: MATTEUSARGUÐSPJALL, 24. KAP., VERS 34-36 OG 40:
Og þá mun konungurinn segja við þá til hægri: ,Komið þér, hinir blessuðu föður míns, og takið að erfð ríkið, sem yður var búið frá grundvöllun heims. Því hungraður var ég, og þér gáfuð mér að eta, þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka, gestur var ég, og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð til mín.‘
Konungurinn mun þá svara þeim: ,Sannlega segi ég yður, það allt, sem þér gjörðuð einum minna minnstu bræðra, það hafið þér gjört mér.‘
Bæn: Ó, Guð þinn anda gefðu þinn,
er glæðir kærleik, von og trú,
og veit hann helgi vilja minn,
svo vilji‘ eg það, sem elskar þú.
Því hungraður var ég, og þér gáfuð mér að eta; þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka; gestur var ég, og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð til mín. Hér eru dýrstu fjársjóðir og ávextir kristinnar sáluhjálplegrar kærleikstrúar taldir upp. Einn þeirra er, að vitja hins sjúka. Hvað er að vitja? Samkvæmt dýpsta skilningi kristinnar sáluhjálplegrar kærleikstrúar aldanna, hefst vitjun til hins sjúka í bæninni, þar sem opnað er fyrir frelsandi og líknandi náð og miskunn Guðs, í Kristi Jesú, til handa þeim sjúka. Þetta sýndi Jesús sjálfur í lífi sínu, bæði þegar Hann lagði hendur yfir sjúka, en einnig þegar Hann mælti fyrir í bæn fyrir hinum sjúka, (t.d. þegar Hann læknaði son hundraðshöfðingjans). Bænin er hér grundvöllurinn, eða öllu heldur lykillinn að þeirri óendanlega náð og miskunn Drottins, í Kristi Jesú, sem gaf líf sitt til lausnargjalds, dó á krossi þeim dauða, sem við höfðum kallað yfir okkur, sigraði dauðann, og fullnaði þann sigur með upprisu sinni frá dauðum. Hér komum við að kjarna kristinnar kærleikstrúar aldanna, þar sem einn af ávöxtunum er, að sjúkir hafa notið umönnunar og líknar. Sú umönnun og líkn byggist á bænalífinu, síðan bætast við bein líknarstörf og umönnun, þar sem hins sjúka er vitjað, hvort sem er í heimahús eða á sjúkrahúsum. Og síðast en ekki síst að vitja sinna nánustu sem og annarra.
Vitjunin hefst í og með bæninni, sem er lykillinn að frelsandi og líknaði náð Drottins. Þessa heildarmynd verðum við að hafa, til að sjá bjargtraustan grundvöll þess, að sjúkir njóti áfram líknar og miskunnar, annars vegar fyrir bænina, og hins vegar fyrir beina líknarþjónustu og umönnun.. Loks kemur svo að því að vitja hins sjúka, eins og Jesús sýndi sjálfur, t.d. er Hann kom að sjúkrabeði tengdamóður Símonar Péturs; en Hann hafði beðið fyrir henni. Hér er um að ræða þá óendanlegau miskunn og náð Drottins, sem miðlað er síðan til hins sjúka. Bænin er hér grundvallaratriði, eða öllu heldur lykillinn að grundvellinum, sem er eilíf frelsandi og líknindi náð Drottins, í Kristi Jesú, og vanti þann grundvöll, er ekki von á góðu. Nákvæmlega á þennan hátt byggðu kaþólsku systurnar upp líknarstarfsemi sína á byrjun síðustu aldar; vissulega fylgi þessu líknarstarfi kostnaður, sem var samt af skornum skammti, sem hins vegar var nýttur til hins ýtrasta. Náð Drottins og bænin var þeim að leiðarljósi, grundvallað á konungi kærleikans, Kristi Jesú. Sama er að segja um líknarverk Móður Theresu og Alberts Scwheitzers. Og í raun einnig áframhaldandi uppbygging líknarþjónustunnar hér á landi á fyrri hluta síðustu aldar, t.d. með stofnun sjúkrasamlags, sem nýtt var á sem bestan og skynsamlega hátt. Líknarþjónustan, þ.e. umönnun sjúkra og björgun mannslífa, verður að byggast áfram á bjargi aldanna, annars er voðinn vís, eins og komið hefur á daginn, ekki bara hér á landi, heldur víða um hinn vestræna heim; hvað þá í þeim löndum, þar sem fátækt er hvað mest, eins og í Afríku, Asíu og víðar, og var ekki á bætandi. Og kristniboðsskipunin á hér heldur betur við, fyrr var þörf, nú nauðsyn. Ef afkristnunin heldur áfram og ekki er hugað að okkar minnstu meðbræðrum og systrum í hinum vestræna heimi, hvað verður þá um þau fjarlægu raunabörn; þau munu þá ekki njóta nokkurrar líknarþjónustu, sem neinu nemur, auk þeirra fjölda milljóna, t.d. í Afríku, og þá ekki síst barna, sem munu verða hungurmorða, ofan á hinar milljónirnar, sem þegar hafa fengið að deyja Drottni sínum, vegna skeytingarleysis hinna efnaðri þjóða. Hér kemur enn skýrar fram, hversu mikils er um vert, að rjúfa ekki samhengið milli kristniboðs og kristilegrar hjálparstarfsemi, og nær sem fjær. Okkur kemur við sem kristnum einstaklingum neyð meðbræðra vorra og systra, hvort sem þau standa okkur allra næst, eru í nágrenninu, eða hvort heldur þau búi í 10 km. eða 4000 km. fjarlægð frá okkur. Og við megum heldur ekki gleyma að líta okkur næst, einnig varðandi þá fátækt, sem leitt hefur af hinni andlegu fátækt mannfélagsins, sem bitnar síðan á þeim, er síst skyldi. Skeytingarleysi og siðblinda tíðaranda nútímans má ekki ná hér rótum, né annars staðar. Guðlaust líf leiðir ekki aðeins af sér líkamlegan dauða, heldur einnig andlegan; þ.e. ógnar eilífri sáluhjálp náungans, sem er vissulega það alvarlegasta í þessu. Ef til vill erum við komin aftur á byrjunarreyt. Er land vort frekar orðið að kristniboðsakri, frekar en að teljast kristið land? En þá er um að gera að byggja upp og að endurreysnin sé byggð á bjargi aldanna, en ekki tíðaranda hvers tíma, og leggja þess meiri ásherslu á hina sönnu innviði þjónustunnar til handa hinum sjúku og þeirra, sem eru í nauðum á einn eða annan hátt; eða eins og forstöðumaður Samhjálpar sagði, að aldrei sem fyrr hafi verið eins mikil þörf á að varðveita og efla velferðarþjónustuna sem nú, einmitt í þeim aðstæðum, sem við blasa í dag. Hin kristnu sjónarmið lýsa eins og ljós í myrkri grimmrar og skeytingarlausrar heimshyggju, sem byggist á botnlausum forarpytti guðlauss miskunnarleysisins. Endurreysn sjúkrasamlags kæmi hér að fullum notum, til að tryggja óskerta líknar- og mannúðarþjónustu, til handa öllum, óháð stétt og stöðu og óháð efnahag, og nýta fé til líknar- og velferðarþjónustunnar á sem allra besta hátt, án nokkurs niðurskurðar til þjónustunnar sjáfrar.
Ef bágur efnashagur hefði ráðið ferðinni varðandi fyrrnefnd líknarstörf, og tíðarandinn ráðið ferðinni, - en veraldleg fátækt var þá meiri en nú, andstætt því er varðar hina andlegu fátækt, - hefði ekkert orðið af þeim; það hefði ekki svarað kostnaði, miðað við tíðarandann í dag. Grundvallarspurningin er því þessi: Ætlar mannfélagið að byggja (líf sitt) á sandi tíðarandns og siðblindu hans, eða byggja (líf sitt) á bjargi aldanna, með náð, líkn og miskunn Drottins að leiðarljósi, í varðveislu (og uppbyggingu) kristinnar kærleikstrúar aldanna, þar sem hvert mannslíf sem og eilíf sáluhjálp þess, þar sem þeim fjársjóði er safnað, sem mölur og ryð fær aldrei grandað, er tekið fram yfir forgengilegan auð, sem mölur og ryð fær eytt, og stefna þar með lífi sínu, samborgara sinna og annarra, í bráða lífshættu og neyð, og stefna eigin (eilífri) sáluhjálp í voða, miðað við orð Drottins Jesú Krists. Þannig er dæmdur sakamaður, sem gerir iðrun, í betri málum, en ,,heiðarlegur nútímamaður“, sem byggir á sandi tíðarandans, sem telur iðrunar ekki þörf; samanber iðrun ræningjans við hlið Jesú á krossinum: Og Jesús sagði við hann: ,,Sannlega segi ég þér: Í dag skaltu vera með mér í Paradís.“ (Lúk. 23. kap., vers 43). Og allir eru fyrirhugaðir, frá grunvöllun heims, til eilífs lífs í Kristi Jesú. Hinir réttlátu muna fara til eilífs lífs, það er allir þeir, sem meðtaka, og hafna ekki eilífu hjálpræði Guðs, í Drottni vorum Jesú Kristi til eilífs hjálpræðis, og leifa Kristi Jesú að lifa í sér og öllu sínu lífi; lifa í iðrun og helgun.
Það að biðja fyrir hinum sjúka, og að hann njóti líknar og umönnunar, nær sem fjær, er sitt hvor greinin á sama vínviði þess alkærleika, sem Jesús Kristur er, konungi konunganna, konungi kærleikans, Drottins vors og Frelsara, sem gaf okkur öllum líf sitt, fæddist hér á jörðu niðri á hinum fyrstu jólum, frelsaði og læknaði sjúka, og dó á krossi vegna okkar synda og misgjörða, og fullnaði sigur sinn yfir dauðanum, með upprisu sinni. Myndist gjá milli greinanna, er voðinn vís, eins og komið hefur á daginn. Nákvæmlega sama gildir varðandi fangann sem og aðra þá, sem í nauðum eru staddir, á einn eða annan hátt, andlega sem efnislega, samkvæmt orðum Jesús Krists, Hans, sem kemur aftur, og tekur sína elskuðu og blessuðu föður síns til sín í himinn sinn, þar sem ekki er til framar sorg, sjúkdómar, né nokkur þrenging né þjáning, heldur eilíf gleði og fögnuður, í Ríki Hans, (hinum nýja himni og hinn nýju jörð, þar sem dagur rennur ei framar), þar sem ríkir eilíf jóla- og páskagleði heima hjá Guði, við hlið konungs kongunna, Drottins Jesú Krists, í Heilögum Anda, þar sem verða endurfundir ástvina.
Amen.
Biðjum. Himneski Faðir, við felum þér nú á sérstakan hátt, alla þá einstaklinga, sem eiga erfitt, fyrir sjúkum, föngum, fátækum, og öðrum sem þjást, nær sem fjær. Kom þú með þína frelsandi og líknandi náð og miskunn til hvers og eins þeirra, lækna þá og bæt úr hverju böli, fyrir Jesú Krist, Drottin vorn og Frelsara.
Amen.
Ólafur Þórisson, cand. theol.
Höfundur er með embættispróf í guðfræði, og er með rétt til embættisgengis til prestsþjónustu.
Stjórnmál og samfélag | Breytt s.d. kl. 00:59 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
22.5.2009 | 04:13
HUGVEKJA III
Og þá mun konungurinn segja við þá til hægri: ,Komið þér, hinir blessuðu föður míns, og takið að erfð ríkið, sem yður var búið frá grundvöllun heims. Því hungraður var ég, og þér gáfuð mér að eta, þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka, gestur var ég, og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð til mín.‘
Konungurinn mun þá svara þeim: ,Sannlega segi ég yður, það allt, sem þér gjörðuð einum minna minnstu bræðra, það hafið þér gjört mér.‘
Bæn: Ó, Guð þinn anda gefðu þinn,
er glæðir kærleik, von og trú,
og veit hann helgi vilja minn,
svo vilji‘ eg það, sem elskar þú.
Því hungraður var ég, og þér gáfuð mér að eta; þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka; gestur var ég, og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð til mín. Hér eru dýrstu fjársjóðir og ávextir kristinnar sáluhjálplegrar kærleikstrúar taldir upp. Einn þeirra er, að vitja hins sjúka. Hvað er að vitja? Samkvæmt dýpsta skilningi kristinnar sáluhjálplegrar kærleikstrúar aldanna, hefst vitjun til hins sjúka í bæninni, þar sem opnað er fyrir frelsandi og líknandi náð og miskunn Guðs, í Kristi Jesú, til handa þeim sjúka. Þetta sýndi Jesús sjálfur í lífi sínu, bæði þegar Hann lagði hendur yfir sjúka, en einnig þegar Hann mælti fyrir í bæn fyrir hinum sjúka, (t.d. þegar Hann læknaði son hundraðshöfðingjans). Bænin er hér grundvöllurinn, eða öllu heldur lykillinn að þeirri óendanlega náð og miskunn Drottins, í Kristi Jesú, sem gaf líf sitt til lausnargjalds, dó á krossi þeim dauða, sem við höfðum kallað yfir okkur, sigraði dauðann, og fullnaði þann sigur með upprisu sinni frá dauðum. Hér komum við að kjarna kristinnar kærleikstrúar aldanna, þar sem einn af ávöxtunum er, að sjúkir hafa notið umönnunar og líknar. Sú umönnun og líkn byggist á bænalífinu, síðan bætast við bein líknarstörf og umönnun, þar sem hins sjúka er vitjað, hvort sem er í heimahús eða á sjúkrahúsum. Og síðast en ekki síst að vitja sinna nánustu sem og annarra.
Vitjunin hefst í og með bæninni, sem er lykillinn að frelsandi og líknaði náð Drottins. Þessa heildarmynd verðum við að hafa, til að sjá bjargtraustan grundvöll þess, að sjúkir njóti áfram líknar og miskunnar, annars vegar fyrir bænina, og hins vegar fyrir beina líknarþjónustu og umönnun.. Loks kemur svo að því að vitja hins sjúka, eins og Jesús sýndi sjálfur, t.d. er Hann kom að sjúkrabeði tengdamóður Símonar Péturs; en Hann hafði beðið fyrir henni. Hér er um að ræða þá óendanlegau miskunn og náð Drottins, sem miðlað er síðan til hins sjúka. Bænin er hér grundvallaratriði, eða öllu heldur lykillinn að grundvellinum, sem er eilíf frelsandi og líknindi náð Drottins, í Kristi Jesú, og vanti þann grundvöll, er ekki von á góðu. Nákvæmlega á þennan hátt byggðu kaþólsku systurnar upp líknarstarfsemi sína á byrjun síðustu aldar; vissulega fylgi þessu líknarstarfi kostnaður, sem var samt af skornum skammti, sem hins vegar var nýttur til hins ýtrasta. Náð Drottins og bænin var þeim að leiðarljósi, grundvallað á konungi kærleikans, Kristi Jesú. Sama er að segja um líknarverk Móður Theresu og Alberts Scwheitzers. Og í raun einnig áframhaldandi uppbygging líknarþjónustunnar hér á landi á fyrri hluta síðustu aldar, t.d. með stofnun sjúkrasamlags, sem nýtt var á sem bestan og skynsamlega hátt. Líknarþjónustan, þ.e. umönnun sjúkra og björgun mannslífa, verður að byggast áfram á bjargi aldanna, annars er voðinn vís, eins og komið hefur á daginn, ekki bara hér á landi, heldur víða um hinn vestræna heim; hvað þá í þeim löndum, þar sem fátækt er hvað mest, eins og í Afríku, Asíu og víðar, og var ekki á bætandi. Og kristniboðsskipunin á hér heldur betur við, fyrr var þörf, nú nauðsyn. Ef afkristnunin heldur áfram og ekki er hugað að okkar minnstu meðbræðrum og systrum í hinum vestræna heimi, hvað verður þá um þau fjarlægu raunabörn; þau munu þá ekki njóta nokkurrar líknarþjónustu, sem neinu nemur, auk þeirra fjölda milljóna, t.d. í Afríku, og þá ekki síst barna, sem munu verða hungurmorða, ofan á hinar milljónirnar, sem þegar hafa fengið að deyja Drottni sínum, vegna skeytingarleysis hinna efnaðri þjóða. Hér kemur enn skýrar fram, hversu mikils er um vert, að rjúfa ekki samhengið milli kristniboðs og kristilegrar hjálparstarfsemi, og nær sem fjær. Okkur kemur við sem kristnum einstaklingum neyð meðbræðra vorra og systra, hvort sem þau standa okkur allra næst, eru í nágrenninu, eða hvort heldur þau búi í 10 km. eða 4000 km. fjarlægð frá okkur. Og við megum heldur ekki gleyma að líta okkur næst, einnig varðandi þá fátækt, sem leitt hefur af hinni andlegu fátækt mannfélagsins, sem bitnar síðan á þeim, er síst skyldi. Skeytingarleysi og siðblinda tíðaranda nútímans má ekki ná hér rótum, né annars staðar. Guðlaust líf leiðir ekki aðeins af sér líkamlegan dauða, heldur einnig andlegan; þ.e. ógnar eilífri sáluhjálp náungans, sem er vissulega það alvarlegasta í þessu. Ef til vill erum við komin aftur á byrjunarreyt. Er land vort frekar orðið að kristniboðsakri, frekar en að teljast kristið land? En þá er um að gera að byggja upp og að endurreysnin sé byggð á bjargi aldanna, en ekki tíðaranda hvers tíma, og leggja þess meiri ásherslu á hina sönnu innviði þjónustunnar til handa hinum sjúku og þeirra, sem eru í nauðum á einn eða annan hátt; eða eins og forstöðumaður Samhjálpar sagði, að aldrei sem fyrr hafi verið eins mikil þörf á að varðveita og efla velferðarþjónustuna sem nú, einmitt í þeim aðstæðum, sem við blasa í dag. Hin kristnu sjónarmið lýsa eins og ljós í myrkri grimmrar og skeytingarlausrar heimshyggju, sem byggist á botnlausum forarpytti guðlauss miskunnarleysisins. Endurreysn sjúkrasamlags kæmi hér að fullum notum, til að tryggja óskerta líknar- og mannúðarþjónustu, til handa öllum, óháð stétt og stöðu og óháð efnahag, og nýta fé til líknar- og velferðarþjónustunnar á sem allra besta hátt, án nokkurs niðurskurðar til þjónustunnar sjáfrar.
Ef bágur efnashagur hefði ráðið ferðinni varðandi fyrrnefnd líknarstörf, og tíðarandinn ráðið ferðinni, - en veraldleg fátækt var þá meiri en nú, andstætt því er varðar hina andlegu fátækt, - hefði ekkert orðið af þeim; það hefði ekki svarað kostnaði, miðað við tíðarandann í dag. Grundvallarspurningin er því þessi: Ætlar mannfélagið að byggja (líf sitt) á sandi tíðarandns og siðblindu hans, eða byggja (líf sitt) á bjargi aldanna, með náð, líkn og miskunn Drottins að leiðarljósi, í varðveislu (og uppbyggingu) kristinnar kærleikstrúar aldanna, þar sem hvert mannslíf sem og eilíf sáluhjálp þess, þar sem þeim fjársjóði er safnað, sem mölur og ryð fær aldrei grandað, er tekið fram yfir forgengilegan auð, sem mölur og ryð fær eytt, og stefna þar með lífi sínu, samborgara sinna og annarra, í bráða lífshættu og neyð, og stefna eigin (eilífri) sáluhjálp í voða, miðað við orð Drottins Jesú Krists. Þannig er dæmdur sakamaður, sem gerir iðrun, í betri málum, en ,,heiðarlegur nútímamaður“, sem byggir á sandi tíðarandans, sem telur iðrunar ekki þörf; samanber iðrun ræningjans við hlið Jesú á krossinum: Og Jesús sagði við hann: ,,Sannlega segi ég þér: Í dag skaltu vera með mér í Paradís.“ (Lúk. 23. kap., vers 43). Og allir eru fyrirhugaðir, frá grunvöllun heims, til eilífs lífs í Kristi Jesú. Hinir réttlátu muna fara til eilífs lífs, það er allir þeir, sem meðtaka, og hafna ekki eilífu hjálpræði Guðs, í Drottni vorum Jesú Kristi til eilífs hjálpræðis, og leifa Kristi Jesú að lifa í sér og öllu sínu lífi; lifa í iðrun og helgun.
Það að biðja fyrir hinum sjúka, og að hann njóti líknar og umönnunar, nær sem fjær, er sitt hvor greinin á sama vínviði þess alkærleika, sem Jesús Kristur er, konungi konunganna, konungi kærleikans, Drottins vors og Frelsara, sem gaf okkur öllum líf sitt, fæddist hér á jörðu niðri á hinum fyrstu jólum, frelsaði og læknaði sjúka, og dó á krossi vegna okkar synda og misgjörða, og fullnaði sigur sinn yfir dauðanum, með upprisu sinni. Myndist gjá milli greinanna, er voðinn vís, eins og komið hefur á daginn. Nákvæmlega sama gildir varðandi fangann sem og aðra þá, sem í nauðum eru staddir, á einn eða annan hátt, andlega sem efnislega, samkvæmt orðum Jesús Krists, Hans, sem kemur aftur, og tekur sína elskuðu og blessuðu föður síns til sín í himinn sinn, þar sem ekki er til framar sorg, sjúkdómar, né nokkur þrenging né þjáning, heldur eilíf gleði og fögnuður, í Ríki Hans, (hinum nýja himni og hinn nýju jörð, þar sem dagur rennur ei framar), þar sem ríkir eilíf jóla- og páskagleði heima hjá Guði, við hlið konungs kongunna, Drottins Jesú Krists, í Heilögum Anda, þar sem verða endurfundir ástvina.
Amen.
Biðjum. Himneski Faðir, við felum þér nú á sérstakan hátt, alla þá einstaklinga, sem eiga erfitt, fyrir sjúkum, föngum, fátækum, og öðrum sem þjást, nær sem fjær. Kom þú með þína frelsandi og líknandi náð og miskunn til hvers og eins þeirra, lækna þá og bæt úr hverju böli, fyrir Jesú Krist, Drottin vorn og Frelsara.
Amen.
Ólafur Þórisson, cand. theol.
Höfundur er með embættispróf í guðfræði, og er með rétt til embættisgengis til prestsþjónustu.
Stjórnmál og samfélag | Breytt 24.1.2010 kl. 00:43 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
Um bloggið
Ólafur Þórisson
RSSBloggvinir
gattin
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (18.4.): 0
- Sl. sólarhring:
- Sl. viku:
- Frá upphafi: 0
Annað
- Innlit í dag: 0
- Innlit sl. viku:
- Gestir í dag: 0
- IP-tölur í dag: 0
Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar
